ARITMA
Zeolit kristal yapıdır hidrade olmuş alumino silikattır. Birçok gazı, kokuyu, nemi, petrokimyasal elementleri, amonyağı, ağır metalleri, düşük düzeyde radyoaktif elementleri ve çeşitli solüsyonu absorbe etme özelliğine sahiptir. Zeolitlerin oldukça gözenekli yüzey alanı kimyasal reaksiyonların ve katyon değiminin gerçekleşmesi için uygun ortamı sağlar. İçindeki oyuklar ve boşluklar hacminin %50’sini kaplar. 4 mikron büyüklüğüne kadar askıdaki partükülleri yakalar.
Zeolit – klinoptilolit’in temel çalışma prensibi İyon Değişimi’dir. Doğal olarak negatif yüklüdür. Bu sayede katyon değişimi yapabilmektedir.
Doğa dostu yapısı ve düşük maliyeti ile zeolit – klinoptilolit birçok farklı çevre uygulamasında kullanılmaktadır.
BİYOGAZ TESİSLERİ
Dışkıdaki yüksek amonyak oranı biyogaz tesislerinin verimliliğini düşürebilir. Zeolit fazla amonyağı emerek tesisin enerji üretim kapasitesini arttırır. Tesisin düzgün işlemesi için gerekli olan bakteri ve mikro organizmalar için uygun ortamı sağlar.
Klinoptilolit, kendine has absorblama özelliği sayesinde biyogazı saflaştırır (H2S giderimi) ve methan gazını yükseltir. Proseste kullanılan bakterilerin habitatını genişletir. %10 oranında klinoptilolit eklenmesi biyogaz üretiminin optimal verimliliğe ulaşmasını sağlar. Klinoptilolit sindirim sıvısının asitleşmesini engellemekle kalmaz, aynı zamanda organik asitlerin parçalanmasını hızlandırır
ATIKSU ARITIMI
Endüstriyel atık suları kurşun (Pb), kadmiyum (Cd), krom (Cr), nikel (Ni), bakır (Cu), veçinko (Zn) gibi birçok toksik ağır metal iyonu barındırmaktadır. Kentsel atık suları yüksek oranda amonyum içerir. Deşarj edilmeden evvel bu toksik elementler sudan arıtılmalıdır, aksi takdirde çok ciddi çevre sorunlarına yol açabilirler. Su kaynaklarını zehirleyebilirler.
İyon değiştirme, atık sularındaki toksik elementlerden kurtulmak için en etkili, basit ve maliyeti düşük metoddur. Doğal zeolit mineral yapısında Na+, K+, Ca2+, ve Mg2+, gibi değiştirilebilir katyonlara sahiptir. Amonyun ve ağır metal iyonları, katyon değişimi sırasında bu katyonlar ile yer değiştirir. Klinoptilolit benzeri absorbanlar çevre uygulamalarının geleceğidir.
Ağır Metal ve Atık Kaynakları
DEPOLAMA ALANI SIZINTI SUYU GİDERİMİ
Kentsel katı atıkların ve çöplerin açık arazilerde depolanması en sık uygulanan yöntemdir. Bu tür katı atık depolama sahalarının en önemli problemi oldukça kirlenmiş sızıntı sularının çok ciddi ve uzun soluklu çevre problemlerine yol açmasıdır. Bu sızıntı suları içme suyuna bile karışabilirler.
Sızıntı suları çok çeşitli tehlikeli maddeler içerebilir. Bu kirletici maddelerin içerisinde en yoğun bulunan amonyumdur. Zeolit; NH4, N, ve ağır metal giderimi için en etkili ve en düşük maliyetli çözümdür.
Kentsel Katı Atıkların İçindeki Tehlikeli Maddeler
ENDÜSTRİYEL VE KENTSEL ARITMA ÇAMURLARININ VE ORGANİK KATI ATIKLARIN SUSUZLAŞTIRILMASI, STABİLİZASYONU VE KOMPOSTLAŞTIRILMASI
Atık su arıtma tesislerinde, arıtma çamurlarının bertarafı önemli bir problemdir. Kompostlaştırma en yaygın uygulamalardan biridir. Fakat sıklıkla çamur içindeki toksik bileşik ve ağır metal konsantrasyonu oldukça fazladır. Çamur, bertaraf edilmeye ya da gömülmeye uygun değildir.
Çamur kompostlaştırılmasındaki diğer önemli bir problem ise amonyak salınımıdır. Azotlu materyallerin (proteinler ve amino asitler) çözünümü ile çamur amonyak salar. Termofilik süreç içerisinde çamur sürekli amonyak üretir.
Çamur kompostlaştırma esnasında zeolit kullanımının birçok faydası bulunmaktadır.
HAVA ARITIMI VE GAZ AYIRIMI
Karbon dioksit, sülfirik bileşikler, asetilen, amonyak gibi gazlar baca gazları ile birlikte havaya yayılabilir. Hatta dioksin ve furanlar, uçucu ağır metaller ve toksinlerde bu gazların içerisinde bulunabilir. Doğal zeolit minerali olağanüstü özellikleri ile hava arıtımı için en ideal materyaldir.
RADYOAKTİF ATIK ARITIMI
Sezyum (Cs) çok tehlikeli bir nüklidindir. Düşük düzeyli radyoaktif atıklarda ve depolama alanlarında yüksek oranda bulunurlar. Klinoptilolit'in por çapı, hidrade Sezyum’un çapına çok yakındır. Bu yüzden Sezyum ve benzeri hidrade katyonlar için (Uranyum ve Stronyum gibi) yüksek çekiciliğe sahiptir. Radyoaktif fizyon parçacıkları tutma özelliğine sahiptir. Çernobil kazasında ve en son da Fukuşima nükleer felaketinde aktif radyoaktif elemenleri hapsetmek için oldukça yüklü miktarda zeolit kullanılmıştır. Depolama alanlarında ve nükleer tesislerde reaktif bariyer olarak da kullanılmaktadırlar.
PETROL VE KİMYASAL SIZINTI VE KAZALARI
Zeolit oldukça geniş yüzey alanına ve emme kapasitesine sahiptir. Endüstriyel kazalarda, petrol sızıntılarında, kimyasal kaçaklarında emme malzemesi olarak kullanılır.
